Liczba dni urlopowych w ciągu roku jest mocno ograniczona. I choć zazwyczaj każdy ma na względzie tę ilość i planuje swoje urlopy pod tym kątem, to jednak zdarzają się sytuacje, w których liczba dni urlopowych przysługujących pracownikowi jest za mała. Wtedy istnieje możliwość wystąpienia o urlop bezpłatny. Czy każdy może ubiegać się o nieodpłatne dni wolne, czy jest to przywilej dla wybranych pracowników, spełniających odpowiednie kryteria? Na jak długo można wziąć nieodpłatne wolne i jakie formalności należy spełnić, aby móc się ubiegać o wolne tego typu? Kiedy pracodawca ma prawo odmówić i na jakich zasadach przyznawany jest urlop bezpłatny dla pracownika? Sprawdź więcej!
Wniosek o przyznanie urlopu bezpłatnego
Wystąpienie z wnioskiem o przyznanie urlopu bezpłatnego jest zjawiskiem stosunkowo rzadkim i często jest podyktowane sytuacją losową lub wyjątkową okazją, na przykład zawodową, której pracownik nie chce przepuścić. Cel bezpłatnego urlopu może być naprawdę dowolny i pracodawca nie ma prawa wnikać, co pracownik planuje w tym czasie robić. Na wniosku nie musi zostać podana przyczyna, jedynie długość planowanego urlopu bezpłatnego. Dlatego też pracownik może zdecydować się na taki krok w celu opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, a także w celu wyjazdu, wypoczynku lub nawet podjęcia innej pracy.
Beż względu na to, czy przyczyna urlopu jest pracodawcy znana, czy nie – ma prawo on do odmówienia przyznania urlopu bezpłatnego. Jest to bowiem dla niego obciążenie w postaci zajętego etatu oraz konieczności znalezienia kogoś na krótki okres, tylko na zastępstwo. Dlatego też pracodawcy często odmawiają swoim podwładnym udania się na dłuższy urlop bezpłatny, na przykład trwający kilka tygodni lub nawet kilka miesięcy. Warto więc wcześniej dogadać się z osobą decyzyjną, aby nie mieć przykrej niespodzianki po złożeniu wniosku.
Urlop bezpłatny jest czasem ochronnym dla pracownika
Czas trwania urlopu bezpłatnego powinien być ustalony przez obie strony i zaakceptowany. Należy go umieścić we wniosku składanym do pracodawcy z prośbą o przydzielenie urlopu bezpłatnego na określoną liczbę dni, aby pracodawca wiedział dokładnie, na jak długo stosunek pracy zostanie zawieszony. Jeśli okres ten będzie wynosił powyżej 3 miesięcy, to pracodawca ma prawo zażądać wcześniejszego powrotu pracownika z urlopu. Może tego dokonać jednak z tylko naprawdę ważnych powodów związanych z obowiązkami pracownika na jego stanowisku, które będą wymagały jego obecności w biurze lub w innym, wskazanym przez pracodawcę miejscu, na przykład na ważnej konferencji, targach lub innym wydarzeniu.
Mimo iż bezpłatny urlop jest czasem zawieszenia stosunku pracy i pracownik ma prawo podjąć w tym czasie inne zatrudnienie, to pracodawca nie może go zwolnić w tym okresie. Nie ma on prawnej możliwości również zmienić jego wymiaru godzin lub płacy ani innych warunków pracy, na przykład stanowiska czy jakości sprzętu do wykonywania obowiązków służbowych. Pracodawca ma prawo dać podwładnemu wypowiedzenie dopiero po powrocie z urlopu bezpłatnego lub w przypadku, gdy urlop się skończy, a pracownik nie stawi się w biurze lub w innym miejscu pracy, aby powrócić do wykonywania swoich obowiązków służbowych. W przeciwnym razie zwolnienie pracownika będzie niezgodne z prawem i będzie miał on możliwość podjęcia środków prawnych w obronie własnego interesu.